پایدار

شهرداری چیست و چه وظایفی دارد؟

در ایران ، شهرداری ( Municipality ) به نهاد اجرایی عمومی و غیردولتی محلی گفته می شود که زیر نظر شهردار اداره شده و وظیفه آن جمع‌آوری و حمل زباله شهری ، صدور مجوزهای ساخت و ساز شهری ، پیش گیری از جرم و جنایت ، خدمات آتش نشانی پاکیزه نگاهداشتن شهر ، دریافت عوارض شهری از شهروندان ، برقراری نظم در شهر و نظارت بر نیروهای راهنمایی و رانندگی می باشد .

تاریخچه شهرداری در ایران :

در گذشته « شهرداری » را « بلدیه » می نامیدند . در سال ۱۳۰۰ قمری ، ناصرالدین شاه به دنبال اصلاح امور داخلی ، تصمیم گرفت که در تهران بلدیه را تأسیس نماید اما موفق به این امر نشد. در سال ۱۲۸۳ هجری شمسی ، قانون بلدیه در مجلس شورای ملی ایران به تصویب رسید . قبل از تاسیس بلدیه ، مردم و ساکنین هر شهر ، بر طبق آداب و اعتقادات شخصی و دینی ، خدمات شهری را انجام می ‌دادند . اما پس از پیروزی مشروطه ، مشکلات فراوانی در اداره شهرها و از جمله امور بهداشت شهری و آب ‌رسانی پدید آمد که باعث شد در ۱۹ خرداد ۱۲۸۶ شمسی ، اولین قانون شهرداریها با نام عنوان « قانون بلدیه » تصویب شود .

نخستین بلدیه ایران ، شهرداری تهران بود و پس از آن بلدیه در شهرهای شیراز و همدان در سال ۱۲۹۰، در تبریز در سال ۱۲۹۶، در مشهد و آستارا در سال ۱۲۹۷ ، در دزفول در سال ۱۲۹۹ و در مراغه ، کرمان و ماکو در سال 1300 تاسیس گردید .

وظایف شهرداری :

شهرداری ها در سرتا سر جهان و مخصوصا در کشورهای توسعه یافته ، دارای وظایف مختلف و متعددی می باشند . اما در ایران ، وظایف شهرداری ها میان سازمانها و شرکتهای دولتی و غیر دولتی زیادی توزیع شده است . در کل وظایف شهرداری ها را می توان به 5 گروه ذیل تقسیم بندی نمود :

1- وظایف عمرانی : همچون اعلام نظر در خصوص نقشه های تفکیکی ، الزام به رعایت مقررات ملی ساختمان ، احداث خیابانها / معابر / میادین ، اعلام نظر نسبت به طرح های جامع و هادی شهری ، الزام به پذیرش نقشه ساختمانی از اعضاء سازمان نظام مهندسی .

2- وظایف خدماتی : تعیین محل هایی مخصوص تخلیه زباله / نخاله / فضولات ساختمانی ، احداث غسالخانه و آرامستان ( قبرستان ) ، ایجاد تاسیسات عمومی ، نظافت و نگهداری و تسطیح معابر و مجاری آب ، پیشگیری از حوادث ، پیشگیری از آلودگی محیط زیست ، نگهداری و تعمیر تونل های شهری .

3- وظایف نظارتی و حفاظتی : نظارت بر کلیه ساختمان ها و سازه هایی که در شهر احداث می شوند ، جلوگیری از بروز تخلفات ساختمانی ، حفظ اموال و دارائی شهر ، اجراء آراء کمیسیون ماده 100 ، صدور پروانه ساختمان ، اقامه دعوا علیه اشخاص و دفاع از دعاوی اشخاص علیه شهرداری ، حفظ فضای سبز .

4- وظایف رفاهی : جلوگیری از سد معابر عمومی ، احداث بناها و ساختمانهای مورد نیاز شهر از قبیل سرویس های بهداشتی ، کشتارگاه ، بوستان ها / پارک ها / فضاهای سبز شهری .

5- مدیریت منابع : مدیریت منابعی همچون عوارض ساختمان ، بودجه شهرداری ، ترتیب ممیزی و وصول آن ، عوارض شهرداری .

وظایف فعلی شهرداریها در ایران :

طبق ماده 55 قانون شهرداریها ( مصوب سال 1334 ) وظایف این نهاد به شرح زیر طبقه‌ بندی شده اند :

1 – طراحی و احداث باغهای عمومی ، خیابان ها ، کوچه ها ، میدان ها ، مجاری آب و توسعه معابر .

2- نظافت و نگاهداری و تسطیح معابر ، مجاری آب و فاضلاب ، تأمین آب و روشنائی .

3 – نظارت بر امور بهداشتی ساکنین شهر و همکاری با بهداری در اجرای واکسیناسیون .

4 - ممانعت از تکدی گری و توسعه آموزش عمومی و ... .

5 - تاسیس مؤسسات فرهنگی و بهداشتی و تعاونی همچون تاسیس بنگاه حمایت از مادران ، تاسیس نوانخانه ، پرورشگاه ، درمانگاه ، بیمارستان ، شیرخوارگاه ، تیمارستان ، کتابخانه ، موزه ها و غیره .

6- نظارت بر دارائی های منقول و غیر منقول شهرداری و دفاع از دعاوی اشخاص علیه شهرداری .

7 - تنظیم بودجه بودجه شهرداری و تنظیم پیشنهاد برنامه ساختمانی .

8 - اجرای معاملاتی همچون خرید و فروش منقول و غیر منقول با رعایت و مقررات آیین نامه مالی شهرداری ها .

9- اهدا و قبول اعانات و هدایا به نام شهر با تصویب انجمن .

10 – آمارگیری از امور مربوط به شهر ، موالید و متوفیات .

11- احداث غسالخانه و گورستان و انتظام امور آنها .

12 - اقدام لازم برای حفظ شهر در برابر خطر سیل ، حریق ، دیوارهای شکسته ، چاه ها و چاله های واقع در معابر و ... .

13- اصلاح نقشه شهر در صورت لزوم و تعیین قیمت عادله اراضی و ابنیه .

14- احداث اماکن عمومی برای خرید و فروش ارزاق و پارکینگ عمومی و غیره .

15 - جلوگیری از ایجاد و تأسیس کارخانه ها ، کارگاه ها ، گاراژهای عمومی ، تعمیرگاه ، دکان ها و همچنین مراکز تولید مواد محترقه ، اصطبل چارپایان ، مراکز دامداری و به طور کلی تمام مشاغلی که ایجاد مزاحمت ، سر و صدا ، تولید دود یا عفونت و ... می کنند .

16 - احداث مکان ها و ساختمان های مورد نیاز مناطق شهری از قبیل رخشویخانه و سرویس بهداشتی ، حمام عمومی ، و خانه های ارزان قیمت برای اشخاص بی بضاعت ساکن شهر .

17 - مشارکت در حفظ ابنیه و آثار تاریخی شهر و ساخت مساجد و غیره .

18 – نظارت بر رعایت بهداشت در کارخانه ها و مراقبت در پاکیزگی گرمابه ها ، نگاهداری کودکان بی بضاعت و یتیم .

19 - صدور پروانه ساخت برای کلیه ساختمان های شهر .

20 – احداث خیابان ، آسفالت نمودن معابر و پیاده روها و کوچه های عمومی و ... .

21 - تعیین عوارض شهر و عوارض کالاهای وارداتی و صادراتی کشور و ... .

22 - نامگذاری معابر و و شماره گذاری اماکن .